Người lớn đột ngột NÓI TO có thể làm tổn thương tâm lý non nớt của em bé

Làm cha mẹ rồi mới hiểu rằng trên đời không ai hoàn hảo cả. Dù yêu con đến mấy, cha mẹ cũng sẽ có lúc mắc sai lầm.

Có khi là quát con vì quá mệt, có lúc là ép con ăn vì lo lắng quá mức, hay đôi khi là so sánh con với “con nhà người ta” trong một phút bối rối. Có những đêm nằm cạnh con, thấy áy náy vì ban ngày lỡ nổi nóng, chỉ biết âm thầm vuốt tóc con và tự nhủ ngày mai mình sẽ cố gắng hơn.

Nuôi con là hành trình học lại mọi thứ từ đầu, học cách kiên nhẫn, học cách lắng nghe, và cả học cách tha thứ cho chính mình. Vì chỉ khi dám thừa nhận rằng mình có thể sai, ta mới đủ bao dung để làm một người cha, người mẹ tốt hơn mỗi ngày.

Trong rất nhiều sai lầm đó, có những việc chỉ là vô tình nhưng lại làm ảnh hưởng đến tâm lý trẻ nhỏ rất nhiều.

Một trong số đó phải đề cập đến việc nói to đột ngột, quát lớn hay có âm thanh lớn bất ngờ. Mặc dù chưa hẳn là cố ý nhưng hành động này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến em bé, đặc biệt là với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.

1. Ảnh hưởng đến phát triển não bộ

Trẻ nhỏ, đặc biệt trong 3 năm đầu đời, có não bộ rất nhạy cảm. Tiếng nói to, âm thanh lớn đột ngột có thể gây căng thẳng và ảnh hưởng đến vùng não chịu trách nhiệm điều khiển cảm xúc.

Khi bị kích thích bởi tiếng động mạnh, não trẻ có thể tiết ra cortisol – hormone gây căng thẳng, khiến trẻ trở nên dễ cáu gắt, khó ngủ, hoặc chậm tiếp thu.

2. Tăng nhịp tim và lo âu

Âm thanh đột ngột khiến trẻ giật mình, tim đập nhanh, có thể run rẩy hoặc khóc thét.

Nếu lặp lại thường xuyên, trẻ sẽ có xu hướng sống lo lắng, đề phòng, sợ hãi, thậm chí ảnh hưởng đến tính cách lâu dài.

3. Hình thành phản xạ sợ hãi

Trẻ nghe âm thanh lớn bất chợt thường bị choáng và sợ, thậm chí có thể ám ảnh với tiếng nói to dù về sau không còn nguy hiểm nữa.

Trẻ có thể bị hoảng loạn, ngủ hay giật mình, quấy khóc kéo dài.

4. Ảnh hưởng đến khả năng ngôn ngữ

Khi bé thường xuyên tiếp xúc với âm thanh quá lớn hoặc la hét, bé sẽ khó phân biệt âm thanh nhỏ, ngữ điệu nhẹ nhàng, từ đó ảnh hưởng đến việc học nói và khả năng giao tiếp sau này.

Một số nghiên cứu cho thấy trẻ lớn lên trong môi trường nhiều tiếng cãi vã, la hét sẽ ít nói hơn, ngôn ngữ nghèo nàn hoặc nói chậm.

5. Tổn thương thính giác (nếu âm thanh quá lớn)

Tai trẻ em, đặc biệt là sơ sinh, rất nhạy cảm với tiếng ồn. Những âm thanh vượt quá 70–80 decibel (như tiếng hét lớn ngay cạnh tai) có thể làm tổn thương tai trong, ảnh hưởng đến thính giác.

Bố mẹ nên làm gì?

Nói chuyện với bé bằng giọng nhẹ nhàng, trầm ấm.

Tránh cãi vã, quát mắng, mở nhạc/TV quá to gần trẻ.

Nếu có ai thường xuyên nói to bên cạnh bé (ví dụ ông bà lớn tuổi, khách đến nhà...), nên nhẹ nhàng nhắc nhở hoặc giữ bé ở không gian yên tĩnh hơn.

Tóm lại

Nói to đột ngột có thể khiến bé sợ hãi, căng thẳng, ảnh hưởng đến cảm xúc, thính giác và phát triển lâu dài. Yêu thương trẻ không chỉ bằng cái ôm, mà còn bằng giọng nói ấm áp và sự nhẹ nhàng mỗi ngày.