Giải ngố tài chính: “Tiết kiệm” sai cách – 3 kiểu khiến bạn tưởng giữ được tiền nhưng thực ra lại lỗ nặng

"Tôi từng nghĩ tiết kiệm là cứ cắt chi, cắt mua, cắt ăn… Nhưng sau 1 năm, tôi không giàu lên – mà còn mất nhiều thứ hơn", chị Thùy Trang (38 tuổi, nhân viên văn phòng) chia sẻ.

Chị từng rất tự hào về mức chi tiêu “tối thiểu hóa” của mình: tự nấu ăn mọi bữa, không mua đồ mới, hoãn hết các nhu cầu cá nhân. Kết quả? Chị kiệt sức, phát sinh bệnh dạ dày vì ăn uống tiết kiệm quá mức – và mất 6 triệu cho đợt điều trị ngoài kế hoạch.

1. Cắt chi phí chăm sóc sức khỏe – kiểu tiết kiệm dễ gây “lỗ kép”

Nhiều người nghĩ: khám tổng quát đắt quá – không khám cũng được; mua bảo hiểm làm gì – năm nào cũng khỏe mà!

Nhưng chỉ một lần bệnh bất ngờ, hoặc tai nạn nhỏ, chi phí có thể bằng cả năm tiết kiệm cộng lại.

Thực tế:

- Bỏ khám răng định kỳ 300k → dẫn đến sâu nặng phải làm lại răng: 2 triệu

- Không mua bảo hiểm sức khỏe vì "phí 2 triệu/năm lãng phí" → một ca cấp cứu mất hơn 8 triệu

Giải pháp:

- Tiết kiệm bằng cách đầu tư vào dự phòng, không phải né chi phí trước mắt.

- Mỗi tháng trích 200k – 500k vào quỹ sức khỏe hoặc bảo hiểm – giúp bạn không “bán gấp sổ tiết kiệm” khi có biến cố.

2. Chỉ gửi tiết kiệm mà không chống lạm phát – tưởng giữ tiền nhưng đang… mất giá

“Có bao nhiêu tôi gửi tiết kiệm hết, không dám tiêu” – chị Trang kể. Nhưng sau 3 năm, chị nhận ra: lãi suất ngân hàng 5–6%/năm không đủ bù mức tăng giá hàng hóa thực tế.

Thực tế:

- Gửi 100 triệu trong 1 năm, lãi suất 6% → được thêm 6 triệu

- Nhưng nếu giá hàng hóa tăng trung bình 8%/năm → giá trị thực của khoản tiền này giảm

Giải pháp:

- Ngoài gửi tiết kiệm, hãy đa dạng hóa cách giữ tiền:

- Mua vàng định kỳ (mỗi quý 1 chỉ)

- Đầu tư nhỏ qua quỹ mở

- Mua bảo hiểm có tích lũy

3. Hoãn mọi khoản chi “nuôi dưỡng bản thân” – khiến bạn dễ bùng nổ tiêu xài cảm xúc

“Suốt 3 tháng tôi không mua gì cho bản thân – không café, không làm tóc, không mua quần áo. Đến tháng thứ 4, tôi tiêu một phát gần 4 triệu chỉ trong 3 ngày”.

Thực tế: Tiết kiệm không có kế hoạch cho cảm xúc cá nhân sẽ gây ra hiện tượng “trả đũa tâm lý”: bạn cảm thấy bù đắp, đáng được thưởng → và… tiêu mạnh tay.

Giải pháp:

- Dành 500k – 1 triệu/tháng làm “quỹ bản thân”

- Viết ra mục tiêu chi rõ ràng: mua sách, làm tóc, đi café 2 lần/tháng…

- Chi tiêu đều – không áy náy – và kiểm soát được nhu cầu thật của mình

- Gửi tiết kiệm online ngắn hạn theo tháng để xoay vòng nhanh hơn

Tiết kiệm đúng = biết giữ và biết xài thông minh

Tiết kiệm không phải là “nhịn hết” – mà là lựa chọn cách dùng tiền thông minh, chủ động, và hướng về dài hạn. Ba câu hỏi bạn có thể tự đặt ra mỗi khi muốn “tiết kiệm” điều gì đó:

- Việc này mình đang cắt vì lý do tài chính hay cảm xúc?

- Việc này nếu hoãn – có thể gây thiệt hại lớn hơn trong tương lai không?

- Có cách nào thay vì “cắt bỏ”, mình “điều chỉnh” để hợp lý hơn không?

“Giải ngố tài chính” sẽ tiếp tục với bài sau: “Vì sao phụ nữ cần ít nhất 3 tài khoản ngân hàng – và nên dùng chúng để kiểm soát tài chính như thế nào?”.