Hoạt chất NMN khiến chị em phát cuồng: "Thần dược đảo ngược lão hóa" hay chỉ là cơn sốt ảo đến từ marketing?

Gần đây, trên mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, NMN đang trở thành tâm điểm tranh cãi khi được một chuyên gia nọ giới thiệu và đưa về Việt Nam. Một bên ca ngợi NMN như "chìa khóa vàng" chống lão hóa, giúp cơ thể trẻ lâu, tràn đầy năng lượng. Bên kia hoài nghi về hiệu quả thực sự của sản phẩm này, thậm chí lo ngại về nguồn gốc, tác động của NMN đối với sức khỏe, đặc biệt là phụ nữ.

Vậy NMN là gì? Sử dụng NMN có thực sự giúp làm chậm lão hóa, cải thiện sức khỏe hay chỉ là một trào lưu được thổi phồng? Đặc biệt, đối với phụ nữ, những người luôn mong muốn duy trì sắc đẹp và sức khỏe bền vững, NMN có thực sự là lựa chọn đáng tin cậy?

Hãy cùng lắng nghe những chia sẻ từ TS.DS Nguyễn Trung Tường (Chuyên gia của Hệ thống Y dược QTN) để có câu trả lời chính xác, khoa học:

PV: Là chuyên gia có gần 20 năm trong lĩnh vực y dược, ông đánh giá thế nào về NMN đang nổi đình nổi đám trên mạng xã hội?

TS.DS Nguyễn Trung Tường: NMN đã khá ồn ào mấy năm nay nhưng dạo này thì thực sự gây náo loạn trên mạng xã hội. Các hội nhóm, thương nhân, Kols,... ai cũng nói hàng ngày với những cụm từ cảm thán như là "kỳ diệu quá, giá tốt quá, xịn thế mà không biết à", rồi thì bóc phốt dìm nhau tăng tương tác quanh NMN. Kết quả là thu được món lợi không nhỏ từ những người cả tin.

Ở đây, tôi đặc biệt muốn nhấn mạnh vào nhóm đối tượng chị em phụ nữ - những người sẵn sàng mua NMN để chống lão hóa tốt nhất. Chúng ta đều biết rằng, lão hóa là một tình trạng hầu như không phụ nữ nào muốn đối diện. Chưa kể hiện nay, tỷ lệ mắc nhiều bệnh liên quan đến tuổi tác như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, ung thư, Alzheimer, cũng như các bệnh tim mạch và mạch máu não khác đã tăng mạnh.

Tất cả đã tạo ra nhu cầu rất lớn về các sản phẩm chống lão hóa (giúp trẻ lâu hơn và khỏe mạnh hơn so với tuổi thực). Trong số các sản phẩm chăm sóc sức khỏe chống lão hóa khác nhau, nicotinamide mononucleotide (NMN) đã thu hút được sự chú ý lớn ở nhiều nước khác nhau.

PV: Thực chất, NMN là gì thưa ông?

TS.DS Nguyễn Trung Tường: NMN là tiền chất chính của nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+), một coenzyme thiết yếu cho các hoạt động sinh lý quan trọng của tế bào như chuyển hóa, chết tế bào, lão hóa, sửa chữa DNA, biểu hiện gen và viêm thần kinh.

Sự suy giảm NAD+ được báo cáo có liên quan chặt chẽ đến quá trình lão hóa và một số bệnh liên quan đến tuổi tác, bao gồm nhiều bệnh chuyển hóa, suy giảm nhận thức. Do đó, có vẻ như việc duy trì trạng thái NAD+ bình thường rất quan trọng đối với sức khỏe, các phương pháp có thể điều chỉnh trạng thái NAD+. Ví dụ, can thiệp dinh dưỡng, có thể là một chiến lược chống lại quá trình lão hóa và các bệnh chuyển hóa.

Việc bổ sung NAD+ trong máu (hoặc mô) thông qua việc bổ sung NMN có trực tiếp giúp chống lão hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh vẫn chưa được xác định.

Để sản xuất NMN, các công ty dùng phương pháp sản xuất công nghiệp bằng tổng hợp hóa học, lên men vi sinh hoặc tổng hợp bằng enzym.

NMN có trong tự nhiên, từ nhiều loại rau, trái cây và thịt như bắp cải, cà chua, nấm, đậu nành, lê, cam, anh đào, tôm, sò điệp, thịt bò, cá hồi. Nồng độ NMN thay đổi tùy theo từng loại thực phẩm, dao động 0,035-1,88mg/100g rau, 0,021-1,6mg/100g trái cây, 0,029-0,51mg/100g hải sản.

PV: Liệu NMN có tác dụng trẻ hóa, chống lão hóa, kéo dài thanh xuân cho phụ nữ hay không, xin chuyên gia chia sẻ!

TS.DS Nguyễn Trung Tường: Các nghiên cứu trên chuột cho thấy, NMN giúp kéo dài tuổi thọ, sức khỏe và giảm thiểu các bệnh lão hóa sớm ở chuột. Sử dụng NMN đường uống dài hạn (12 tháng) sẽ ngăn chặn sự tăng cân liên quan đến tuổi tác, tăng cường chuyển hóa năng lượng, cải thiện độ nhạy insulin và ngăn ngừa những thay đổi liên quan đến tuổi tác trong biểu hiện gen. Sau khi điều trị, mức độ trao đổi chất và năng lượng của những con chuột già giống với những con chuột trẻ hơn.

Trong những năm gần đây, có một số nghiên cứu trên người dùng NMN nhưng kết quả còn hạn chế vì quy mô nhỏ, chủ yếu đánh giá xem có gây độc hay không. Kết quả, 10 người đàn ông khỏe mạnh uống NMN, NMN được chuyển hóa an toàn và hiệu quả, không gây ra bất kỳ tác dụng phụ đáng kể nào. Các nhà nghiên cứu không tìm thấy sự thay đổi nào về triệu chứng tiêu hóa, nhịp tim, huyết áp, độ bão hòa oxy, nhiệt độ, nhãn khoa hay chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, chưa có dữ liệu về tính an toàn trên phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ có vấn đề về sức khỏe.

Những năm gần đây, NMN nổi lên như một giải pháp tiềm năng để giúp cải thiện tình trạng lão hóa da. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, NMN kết hợp với vi khuẩn đường ruột Lactobacillus fermentum bảo vệ da chuột khỏi tổn thương do chiếu xạ tia cực tím - nguyên nhân chính gây lão hóa da sớm. Nhưng hiện tại cũng chưa có kết quả nghiên cứu trên da người.

PV: Sử dụng NMN liệu có an toàn tuyệt đối? Liệu có rủi ro gây dị ứng hoặc các vấn đề sức khỏe khác không?

TS.DS Nguyễn Trung Tường: Mặc dù không có tác dụng phụ rõ ràng nào được báo cáo trong các thử nghiệm lâm sàng trên người hiện có, nhưng một số nghiên cứu cũng báo cáo tác dụng phụ có thể có của NMN.

Ví dụ, nghiên cứu của Di Stefano báo cáo về tác dụng thoái hóa trên sợi trục sau khi bổ sung NMN trong mô hình chuột bị bệnh thần kinh ngoại biên, do hóa trị liệu. Nghiên cứu trên chuột cũng phát hiện, bổ sung NMN có thể thúc đẩy sự tiến triển của ung thư biểu mô ống tụy ở chuột.

Tóm lại, dữ liệu về độc tính của NMN còn hạn chế nên cần đặc biệt lưu ý với người có cơ địa nhạy cảm, dễ dị ứng. Nhiều chị em là bệnh nhân của tôi đã gặp tình trạng da mặt bị kích ứng, đỏ, bong tróc và ngứa rát do thoa một sản phẩm chứa hoạt chất NMN. Cũng có trường hợp là người quen của tôi, mua và sử dụng viên uống chứa hoạt chất NMN thì xuất hiện nổi mề đay khắp người. Nghĩ do dị ứng thực phẩm, chị này vẫn uống thêm 2 ngày nữa, đến khi nhập viện thì tình trạng nặng, trong đó vùng da mặt bị tăng sắc tố sau viêm, khó phục hồi như ban đầu.

PV: Trước một sản phẩm như vậy, ông có điều gì nhắn nhủ đến chị em phụ nữ?

TS.DS Nguyễn Trung Tường: NMN hiện chưa có đủ các thử nghiệm trên người để có thể khẳng định liều lượng, khả năng hấp thu và thời gian sử dụng an toàn trên phụ nữ cũng như các đối tượng khác.

Trong các thử nghiệm lâm sàng trên người hiện tại, chỉ có rất ít chỉ số được xem xét. Chúng ta không biết liệu việc bổ sung NMN có thể cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng hay không, liệu NMN có ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường ruột hay không. Ngoài ra, mặc dù các chất chuyển hóa NAD+ có thể được phát hiện trong máu sau khi dùng NMN qua đường uống, nhưng các tác dụng sinh học có thể khác nhau ở các mô và cơ quan.

Đặc biệt đừng quên, ngày 10 tháng 11 năm 2022, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) tuyên bố, NMN bị cấm sử dụng như một loại thực phẩm bổ sung.

Mọi người cũng cần biết NMN không thể thấm vào da do độ hòa tan trong nước cao. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm chăm sóc da chứa NMN, bao gồm tinh chất, mặt nạ dưỡng da, nước dưỡng ẩm và kem chống nắng, được quảng cáo bán rộng rãi với nhiều công dụng thần kỳ.

Nói chung, trên thị trường hiện nay, NMN đang được cường điệu quá mức. Đến hiện tại, vẫn chưa có bất kỳ kết quả nào thu được từ các thử nghiệm lâm sàng trên người cho thấy công dụng chống lão hóa da bằng cách uống hoặc bôi sản phẩm chứa NMN. Đây là điều chị em cần ghi nhớ trước khi lựa chọn, mua dùng sản phẩm.