4 ngôi chùa linh thiêng tuyệt đẹp hợp đi lễ, vãn cảnh ở Hà Nội ngày Tết

Tết đến xuân về không chỉ là dịp sum vầy bên gia đình, mà còn là thời điểm lý tưởng để tìm về chốn tâm linh, cầu bình an và may mắn cho năm mới. Nếu bạn đang ở Hà Nội, đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá 4 ngôi chùa linh thiêng và tuyệt đẹp dưới đây. Những ngôi chùa này không chỉ là điểm đến tâm linh nổi tiếng, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, kiến trúc độc đáo, mang đậm nét cổ kính và thanh tịnh. Hãy cùng hòa mình vào không khí trang nghiêm, tĩnh lặng và chiêm ngưỡng vẻ đẹp trầm mặc của những ngôi chùa này để bắt đầu một năm mới an lành, hạnh phúc!

1. Chùa Thắng Nghiêm

Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 15 km về phía Nam, chùa Thắng Nghiêm tọa lạc tại thôn Khúc Thuỷ, xã Cự Khê, huyện Thanh Oai. Ngôi chùa cổ kính này là một phần của quần thể Thánh Tích làng Khúc Thuỷ, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa tâm linh đậm nét của Phật giáo và dân tộc. Quần thể này bao gồm nhiều danh thắng nổi tiếng như chùa Linh Quang, chùa Thắng Nghiêm, chùa Dâu, cùng các công trình kiến trúc tâm linh khác như đình, đền, miếu, văn chỉ, nhà thờ...

Chùa Thắng Nghiêm không chỉ là nơi tu hành của nhiều bậc danh tăng, danh tướng lừng lẫy trong lịch sử như Khuông Việt Quốc sư, Vạn Hạnh Quốc sư, Trùng Liên Bảo Tích Quốc sư, Đạo Huyền Quốc sư, Huyền Thông Quốc sư, mà còn gắn liền với những nhân vật lịch sử vĩ đại như Hưng Đạo Đại vương. Ngôi chùa này được xây dựng từ thời Ngô Sĩ Nhiếp làm thái thú Giao Châu (năm 187-266), và theo truyền thuyết, chùa do Tôn giả Bảo Đức – được coi là hóa thân của Bồ Tát Văn Thù – sáng lập. Ngài đã xây dựng đại Bảo Tháp thờ xá lợi Phật, mà ngày nay người dân địa phương vẫn gọi là Mả Bụt.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, chùa Thắng Nghiêm đã mang nhiều tên gọi khác nhau, phản ánh sự biến thiên của thời đại: chùa Bụt, chùa Vua, chùa Pháp Vương, chùa Bà Chúa Hến (thời nhà Đinh), chùa Thắng Nghiêm (thời nhà Lý), chùa Trì Long, chùa Trì Bồng (thời nhà Trần), chùa Liên Trì (thời hậu Lê), chùa Phúc Đống (thời nhà Nguyễn). Ngày nay, người dân vẫn quen gọi nơi đây là chùa Khúc Thủy.

Trong suốt các triều đại phong kiến, chùa Thắng Nghiêm là điểm đến linh thiêng của các bậc quân vương, nơi họ thường xuyên lui tới để cầu nguyện trước khi đăng cơ. Hiện nay, chùa vẫn lưu giữ được 34 đạo sắc phong quý giá từ các triều đại xưa. Đặc biệt, vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, cha con quan Tổng đốc Hoàng Cao Khải và Hoàng Trọng Phu đã đại trùng tu quần thể Thánh Tích Phật Quang Đại Tùng Lâm theo lệnh của các vua nhà Nguyễn.

Tuy nhiên, trải qua hai thời kỳ pháp nạn của Phật giáo, hai cuộc chiến tranh chống thực dân, đế quốc, cùng sự tàn phá của thiên nhiên, quần thể Thánh Tích đã nhiều lần bị hư hại nghiêm trọng. Nhiều công trình kiến trúc, di vật quý giá đã bị thất lạc hoặc phá hủy.

Năm 1995, với sự đồng thuận của chính quyền và nhân dân, Ni sư Thích Đàm Thủy đã thỉnh cầu Hòa thượng Thích Viên Thành về trụ trì chùa. Đến tháng 2 năm 1997, Đại đức Thích Minh Thanh được cử về đây tiếp quản công việc trùng tu. Khi đó, chùa gần như chỉ còn là phế tích. Từ đó đến nay, công cuộc trùng hưng chùa Thắng Nghiêm vẫn đang được tiến hành không ngừng, nhằm khôi phục và bảo tồn những giá trị văn hóa, tâm linh, nghệ thuật kiến trúc Phật giáo, đồng thời gìn giữ truyền thống dân tộc.

Chùa Thắng Nghiêm – một kiệt tác kiến trúc hòa quyện giữa tinh hoa Mật tông bí ẩn và nét đẹp truyền thống của Phật giáo Việt Nam. Từ xa, ngôi chùa đã thu hút ánh nhìn bởi sắc vàng rực rỡ, điểm xuyết những đường nét nâu đỏ hài hòa, tạo nên không gian vừa trang nghiêm, vừa thanh tịnh, như đưa lòng người vào cõi an yên.

Trái tim của chùa chính là điện Tam Bảo – nơi linh thiêng nhất, nơi những pho tượng Phật bằng gỗ mít được tạo tác tinh xảo, sơn son thếp vàng theo phong cách Phật giáo Bắc Bộ thời Lý. Xung quanh điện là 100 bức tượng Phật nhỏ, như một biểu tượng của trí tuệ và sự giác ngộ viên mãn, khiến ai bước vào cũng cảm nhận được sự thanh thoát, nhẹ nhàng.

Đặc biệt, tượng Phật Thích Ca Mâu Ni uy nghiêm cao 5 mét, nặng 10 tấn, tọa lạc giữa hồ sen xanh mát, tạo nên một khung cảnh vừa hùng vĩ, vừa bình yên. Hình ảnh Đức Phật trên đài sen như một lời nhắc nhở về sự giải thoát khỏi bụi trần, thu hút không chỉ Phật tử mà cả những du khách tìm kiếm sự tĩnh lặng trong tâm hồn.

Phía sau điện Tam Bảo, hội trường rộng lớn với sức chứa hàng trăm người là nơi diễn ra những buổi lễ trọng đại như Phật Đản hay Vu Lan, mang đậm dấu ấn văn hóa và tâm linh. Không gian chùa còn được tô điểm bởi hồ sen thơm ngát, dãy Kinh Luân xoay khắc chú Mật tông huyền bí, và hành lang tượng Phật dát vàng lấp lánh, tạo nên một tổng thể vừa uy nghi, vừa linh thiêng.

Những biểu tượng pháp khí như chày yết ma hay bánh xe cầu nguyện Kinh Luân không chỉ giữ gìn bản sắc Mật tông mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự phá trừ nghiệp chướng, đem lại an lạc cho những ai tìm về nơi đây. Chùa Thắng Nghiêm không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp, mà còn là điểm đến tâm linh, nơi gửi gắm niềm tin và hy vọng của bao người.

2. Chùa Tiêu Dao

Nằm yên bình tại thôn Giang Cao, xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, chùa Tiêu Dao không chỉ là một ngôi chùa cổ kính mà còn là một kiệt tác nghệ thuật độc đáo, nơi tinh hoa văn hóa làng nghề gốm sứ hòa quyện cùng nét đẹp tâm linh. Được trùng tu bằng chính những sản phẩm gốm sứ tinh xảo, chùa Tiêu Dao trở thành một công trình kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn của làng nghề truyền thống Bát Tràng. Trước năm 1945, ngôi chùa này từng là nơi lui tới của nhiều cán bộ cách mạng và là điểm cất giấu tài liệu mật. Đặc biệt, chính tại nơi đây, bài hát "Tiến quân ca" bất hủ của cố nhạc sĩ Văn Cao đã được lan tỏa đến toàn dân, góp phần vào lịch sử hào hùng của dân tộc.

Năm 2011, dưới sự dẫn dắt của thầy Thích Bảo Đức, chùa Tiêu Dao được trùng tu với ý tưởng đưa tinh hoa gốm sứ Bát Tràng vào kiến trúc tâm linh, tạo nên một bản sắc riêng biệt. Những nghệ nhân tài hoa của làng gốm đã dồn hết tâm huyết để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, từ chiếc lư hương phục cổ thời Nguyễn đến những bức tượng thờ tinh xảo. Mỗi chi tiết, từ đầu đao mái chùa, hoành phi câu đối, ban thờ, đến các cột trang trí bên ngoài, đều được chế tác tỉ mỉ từ gốm sứ, tạo nên một không gian vừa linh thiêng vừa mang đậm nét truyền thống.

Điểm nhấn đặc biệt của chùa Tiêu Dao chính là việc "gốm sứ hóa" toàn bộ các pho tượng trong nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu, nhà thờ Thập Bát La Hán và động Sơn Trang. Những bức tượng độc nhất vô nhị, được tạo tác bởi bàn tay vàng của các nghệ nhân nổi tiếng, đã làm nên nét văn hóa truyền thống đặc sắc, khiến chùa Tiêu Dao trở thành biểu tượng của làng nghề gốm sứ Bát Tràng.

@_ducbao_hoang, Việt Đức Trần

Bước vào sân chùa, du khách sẽ bị thu hút bởi lối đi dẫn vào gian chính điện tòa tam bảo, nơi bức tranh Om Mani được ghép từ những mảnh gốm sứ nhiều màu sắc hiện lên như một tác phẩm nghệ thuật độc bản. Bức tranh có kích thước 2×2 m, đặt trên bậc thềm được ốp bằng gốm sứ xanh lục, tạo nên một không gian vừa trang nghiêm vừa sống động. Trong chính điện, hai pho tượng Hộ Pháp cao 2,5m, được đúc nguyên khối bằng gốm sứ với đường nét tinh xảo, là niềm tự hào của người dân làng nghề. Mỗi bức tượng mất hơn một năm để hoàn thiện, thể hiện sự kỳ công và tâm huyết của những nghệ nhân.

Hai gian thờ Thập Bát La Hán với 18 bức tượng được đặt trên nền tranh mây núi trải dài khắp ba mặt phòng rộng 60m2, tạo nên một không gian huyền ảo và linh thiêng. Tất cả các chi tiết, từ tượng, tranh tường đến đường viền ban thờ, đều được làm từ gốm sứ, thể hiện sự hòa quyện giữa nghệ thuật và tâm linh.

Phía sau gian chính điện là nhà thờ Tổ, nơi bốn bức tượng gốm sứ hình rồng thời Lê uy nghiêm đứng trước cửa. Bên trong, chín pho tượng gốm sứ được bài trí trang trọng, trong đó nổi bật là tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông. Trên ban thờ, hai lọ bách phúc bằng gốm sứ do người dân Bát Tràng dành tặng chùa càng làm tăng thêm giá trị tâm linh và nghệ thuật của nơi này.

Mỗi tiểu cảnh trong chùa Tiêu Dao đều được thiết kế tinh tế, gắn liền với giáo lý Phật giáo và nghề làm gốm truyền thống, đặc biệt là những cảnh sinh hoạt của các cao nhân đắc đạo. Với những chi tiết độc đáo và ý nghĩa sâu sắc, chùa Tiêu Dao không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống mà còn được ví như một "bảo tàng sống" của làng nghề gốm sứ Bát Tràng. Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thanh tịnh của kiến trúc tâm linh mà còn cảm nhận được tinh thần và tâm huyết của những người thợ gốm, những người đã góp phần làm nên di sản văn hóa độc đáo này.

@foto.plm

3. Chùa Ngâu

Nằm yên bình ở phía Bắc làng Ngâu (thôn Yên Ngưu, xã Tam Hiệp, huyện Thanh Trì, Hà Nội), chùa Ngâu, hay còn gọi là Hưng Long tự hoặc Quốc Lão Hưng Long tự, là một ngôi chùa cổ mang trong mình những câu chuyện lịch sử đầy biến động và linh thiêng. Tương truyền, chùa được xây dựng vào năm 1130 dưới thời vua Lý Thần Tông, do Lệ Thiên Hoàng hậu khởi công, là nơi thờ Phật và đức tổ Mẫu Ngâu. Trải qua thăng trầm lịch sử, chùa từng rơi vào cảnh hoang tàn, đổ nát vào thời Lê Trung hưng, nhưng đến năm 1762, một vị quốc lão triều Lê đã đứng ra hưng công, tu bổ lại ngôi chùa. Để tri ân công đức của ông, dân làng đã đặt tên chùa là Quốc Lão Hưng Long tự và thờ ông như một vị hậu Phật. Câu chuyện này được ghi lại trên tấm bia "Quốc Lão Hưng Long tự bi ký" vào năm 1763, kể về hành trình từ thuở hàn vi đến khi hiển đạt của vị quốc lão, cùng tấm lòng đóng góp của ông cho quê hương.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ, chùa Ngâu trở thành một điểm quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập. Nằm ở vị trí chiến lược ven sông Tô Lịch, gần đường quốc lộ, chùa từng là nơi cất giữ vũ khí, đạn dược và nuôi giấu cán bộ cách mạng. Tuy nhiên, cũng vì lý do này mà chùa đã bị bom đạn tàn phá nặng nề, rơi vào cảnh hoang phế suốt nhiều năm. Mãi đến năm 1995, chùa mới được đại trùng tu, hồi sinh từ đống đổ nát.

Dù được xây dựng lại gần như hoàn toàn, chùa Ngâu vẫn giữ được nét cổ kính và tôn nghiêm vốn có. Ngôi chùa có quy mô vừa phải, ẩn mình dưới tán những cây cổ thụ xanh tốt, tạo nên không gian thanh tịnh, thoát tục. Kiến trúc chùa bao gồm nhiều hạng mục như Tam bảo, nhà thờ Tổ, phủ Đế Đô Hưng Quốc, tam quan... Đặc biệt, tam quan chùa được xây dựng bằng đá xanh, tạo nên vẻ uy nghiêm. Bên phải chùa là cây muỗm cổ thụ hàng trăm năm tuổi và một giếng tròn lớn, gắn liền với sân trước phủ Đế Đô. Tiền đường phủ được thiết kế hai tầng theo kiểu chồng diêm, với 5 gian 2 chái, kết nối liền mạch với trung đường và thượng điện, tạo thành hình chữ "tam" đầy ý nghĩa.

Chùa Ngâu còn lưu giữ nhiều di vật cổ quý giá, trong đó nổi bật là quả chuông đồng đúc năm 1799, cao 124cm, đường kính miệng rộng 60cm, với quai chuông được trang trí tinh xảo hình đôi rồng đuôi xoắn. Chuông mang dòng chữ "Hưng Long tự chung", như một minh chứng sống động cho lịch sử lâu đời của ngôi chùa.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc độc đáo, chùa Ngâu đã được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia vào năm 1995. Ngày nay, chùa không chỉ là nơi linh thiêng để người dân đến chiêm bái, mà còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích khám phá vẻ đẹp cổ kính và tìm hiểu về lịch sử dân tộc.

4. Chùa Long Quang

Nằm trên con đường Kim Giang thuộc xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội, chùa Long Quang là một trong những ngôi chùa cổ kính và độc đáo bậc nhất của Thủ đô. Với tuổi đời hơn 600 năm, chùa không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, tâm linh mà còn là điểm đến thu hút du khách bởi kiến trúc đặc sắc theo trường phái Mật tông Kim Cương thừa, mang đậm dấu ấn của những ngôi chùa tại Tây Tạng, Nepal hay Bhutan.

Chùa Long Quang sở hữu diện tích rộng rãi lên tới 7.000m2, nằm bên ngã ba sông Tô Lịch thơ mộng. Ngay từ cái nhìn đầu tiên, du khách sẽ bị thu hút bởi những họa tiết trang trí tỉ mỉ, tinh xảo cùng những vòng tròn mandala – biểu tượng đặc trưng của pháp môn Mật tông. Những dải cờ ngũ sắc sặc sỡ được giăng khắp nơi, trong tiếng Tây Tạng gọi là "ngựa gió", tượng trưng cho sự chuyển hóa từ cái ác thành thiện, từ những điều không may thành cát tường. Năm màu của cờ cũng tượng trưng cho năm trí tuệ của Đức Phật, tạo nên một không gian vừa linh thiêng vừa sống động.

@dangnamtravelblog

Bước vào điện thờ, du khách sẽ choáng ngợp trước trần nhà được trang trí theo phong cách Kim Cương thừa điển hình. Những bức tường rực rỡ sắc đỏ, cam, trắng cùng các hoa văn, hình họa tinh xảo xung quanh các gian thờ càng làm nổi bật vẻ đẹp huyền bí của ngôi chùa. Bên trong, các bức tranh, tượng của các vị Bồ Tát và thần linh được bài trí trang nghiêm, tạo nên một không gian tâm linh đầy ấn tượng.

Chùa Long Quang không chỉ là nơi hành lễ của các Phật tử theo phái Mật tông mà còn là điểm đến tâm linh quen thuộc của người dân Hà Nội và các tỉnh lân cận. Không gian thanh tịnh, hòa cùng mùi gỗ đàn hương phảng phất, mang lại cảm giác an yên, tĩnh tại cho bất kỳ ai ghé thăm. Đây là nơi mọi người thường đến để cầu nguyện cho quốc thái dân an, thế giới hòa bình và cuộc sống an lạc.

Chùa Long Quang đã trải qua nhiều thăng trầm lịch sử. Trong thời kỳ Pháp thuộc, ngôi chùa từng bị phá hủy để xây đồn, dựng bốt. Mãi đến năm 2000, chùa mới được xây dựng lại Tam quan trên nền móng cũ. Tuy nhiên, chỉ một năm sau, ngôi tam bảo xuống cấp nghiêm trọng và không còn đủ an toàn để phục vụ nhu cầu tín ngưỡng. Nhờ sự trùng tu kỹ lưỡng, chùa Long Quang đã được khôi phục và trở thành một trong những không gian tín ngưỡng độc đáo bậc nhất tại Hà Nội.

Chùa Long Quang mở cửa đón khách vào các ngày thường từ 6h30 đến 11h30 buổi sáng và 13h30 đến 17h30 buổi chiều. Vào những ngày Rằm, mùngMột, chùa mở cửa sớm hơn, từ 5h sáng đến 21h tối. Hàng ngày, thời gian tụng kinh diễn ra từ 19h30 đến 20h30, tạo điều kiện thuận lợi cho các Phật tử và du khách tham gia.

Không chỉ vào ngày thường hay dịp Rằm, chùa Long Quang còn là điểm đến tâm linh được nhiều người lựa chọn vào dịp đầu xuân năm mới. Với không gian linh thiêng, kiến trúc độc đáo và bề dày lịch sử, chùa Long Quang xứng đáng là một trong những địa điểm tâm linh đáng ghé thăm khi đến với Hà Nội.