Những "chất độc vô hình" trong thực phẩm đang đánh cắp tương lai của trẻ nhỏ

Mối nguy thầm lặng đe dọa sự phát triển của trẻ

Trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương trước vấn nạn thực phẩm nhiễm độc. Với cơ thể còn non nớt – các cơ quan đang trong quá trình hoàn thiện, các chất độc hại tích tụ về lâu dài có thể gây ra những hậu quả khó lường.

Về tác hại, trong khảo sát được đăng trên African Journal of Biomedical Research (2025), các nhà nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa kim loại nặng và các rối loạn phát triển thần kinh (NDDs) ở trẻ em. Tại đây, khảo sát được thực hiện trên 500 trẻ, trong đó có 250 trẻ mắc các chứng rối loạn như tự kỷ, tăng động giảm chú ý. Kết quả cho thấy nhóm này có nồng độ chì, thủy ngân, asen (thạch tín - thành phần trong thuốc trừ sâu) và cadmium (thành phần trong pin tiểu) cao hơn đáng kể so với nhóm trẻ bình thường. Đáng chú ý, 37% trẻ mắc rối loạn có nồng độ chì trong máu vượt ngưỡng an toàn của WHO, trong khi tỷ lệ này ở nhóm đối chứng chỉ là 14%.

Người tiêu dùng ngày càng thận trọng và quan tâm hơn khi lựa chọn thực phẩm cho trẻ.

Bên cạnh nguy cơ từ kim loại nặng, các hoạt chất gây rối loạn nội tiết tố như BPA (Bisphenol A), BPS (Bisphenol S) và Phthalates cũng đang trở thành mối đe dọa thầm lặng đối với sức khỏe trẻ em. Những chất này thường có mặt trong bao bì nhựa, hộp đựng thực phẩm, chai nước, màng bọc hoặc dư lượng từ quá trình sản xuất công nghiệp.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các hợp chất nêu trên có thể gây rối loạn nội tiết và cản trở hoạt động của nội tiết tố, làm mất cân bằng hệ thống nội tiết tự nhiên của cơ thể. Đáng lo ngại, nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy trẻ nhỏ và thai nhi là nhóm nhạy cảm và có biểu hiện rõ rệt. Nhiều báo cáo cũng đã chỉ ra, các hóa chất có hại có thể gây ảnh hưởng đến phát triển sinh lý, dậy thì sớm và rối loạn chuyển hóa dẫn đến béo phì… Đồng thời các chất này cũng ảnh hưởng đến phát triển thần kinh, hành vi và khả năng nhận thức ở trẻ. Báo cáo cũng cảnh báo mối liên hệ giữa sự tiếp xúc các hoạt chất lâu dài với sự gia tăng các bệnh lý nội tiết như rối loạn tuyến giáp, tiểu đường hay suy giảm khả năng sinh sản ở tuổi trưởng thành.

Vậy, thực trạng thực phẩm chứa dư lượng kim loại nặng và siêu vi nhựa hiện nay đáng báo động như thế nào? Theo nghiên cứu của Healthy Babies Bright Futures (2019), 95% sản phẩm thức ăn trẻ em tại Mỹ chứa ít nhất một loại kim loại nặng, và 25% chứa cả bốn loại chính: chì (Pb), asen (As), cadmium (Cd) và thủy ngân (Hg).

Báo cáo của tổ chức Clean Label Project (2020), sau khi kiểm tra hơn 530 mẫu thực phẩm của trẻ tại Mỹ cũng chỉ ra, nhiều kim loại nặng được tìm thấy, trong đó, có đến 80% sản phẩm được kiểm tra có chứa asen. Đáng nói, có hơn 60% những sản phẩm dán nhãn "không BPA" vẫn chứa BPA. Theo Clean Label Project, ngay cả những thực phẩm trông có vẻ "an toàn" nhất cũng có thể tiềm ẩn nguy cơ mà người tiêu dùng không thể nhận ra.

Kiểm nghiệm theo tiêu chuẩn quốc tế - loại bỏ mối nguy "chất độc vô hình"

Những hệ lụy đáng báo động từ thực phẩm bẩn bởi các "chất độc vô hình" mà không nhãn mác nào thể hiện càng khiến người tiêu dùng hoang mang vì không thể tự mình kiểm định để phát hiện những mối nguy tiềm tàng.

Trong bối cảnh đó, Clean Label Project (Tinh khiết chuẩn Mỹ - CLP) ra đời, là một tổ chức kiểm nghiệm độc lập uy tín, trụ sở tại Mỹ, chuyên kiểm nghiệm những hợp chất "vô hình" - gồm cả những chất không được công bố trên nhãn mác, từ đó mang lại cái nhìn trung thực nhất về độ an toàn tinh khiết của thực phẩm.

Các sản phẩm được CLP kiểm nghiệm phải vượt qua hàng trăm tiêu chí khắt khe, bao gồm dư lượng kháng sinh, siêu vi nhựa, kim loại nặng, thuốc bảo vệ thực vật và nhiều hóa chất có hại khác. Hơn nữa, các tiêu chí của CLP nghiêm ngặt hơn tiêu chuẩn của FDA Hoa Kỳ, đặc biệt về ngưỡng phát hiện các nhóm hóa chất như BPA, BPS, Phthalates, Acrylamide và Parabens.

Để đảm bảo tính độc lập và đáng tin cậy, CLP triển khai thu thập mẫu như một người tiêu dùng thông thường và kiểm tra tại các phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế. Quy trình này giúp kết quả phản ánh đúng thực tế sản phẩm lưu hành trên thị trường, tránh tình trạng "chuẩn hóa" mẫu thử trước khi kiểm định.

Tại Việt Nam, Vinamilk là thương hiệu đầu tiên đạt chứng nhận này, khẳng định vị thế dẫn đầu trong việc đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng và an toàn thực phẩm trên thế giới. Theo đó, mỗi hộp sữa tươi Vinamilk 100% phải vượt qua hơn 400 tiêu chí đánh giá nghiêm ngặt của CLP bao gồm cả chất lượng sản phẩm (kiểm soát dư lượng kim loại nặng, siêu vi nhựa, thuốc trừ sâu và các tạp chất không mong muốn) lẫn điều kiện sản xuất (quy trình kiểm nghiệm sản phẩm, kê khai thành phần, đánh giá mối nguy nguyên liệu,…). Đặc biệt, 20 sản phẩm sữa tươi Vinamilk 100% (tương ứng 20 SKU) cũng đã được CLP chứng nhận đạt chuẩn an toàn và tinh khiết. Thành công này đến từ việc Vinamilk kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu đầu vào, vận hành quy trình sản xuất khép kín, an toàn, cùng hệ thống trang trại bò sữa hiện đại đạt chuẩn Global G.A.P.

Đạt chứng nhận Clean Label Project, sữa tươi Vinamilk 100% góp phần giúp người tiêu dùng Việt an tâm hơn khi lựa chọn thực phẩm.

Trong "cuộc chiến" chống lại "chất độc vô hình" trong thực phẩm, mỗi sự lựa chọn của người tiêu dùng, đặc biệt là cha mẹ, đều mang ý nghĩa quan trọng. Việc ưu tiên những sản phẩm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm nghiệm độc lập bởi các tổ chức uy tín không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe con trẻ mà còn góp phần định hình thói quen tiêu dùng thông thái trong cộng đồng.

Sản phẩm được sản xuất và phân phối bởi Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk)

Địa chỉ: 10 Tân Trào, Phường Tân Mỹ, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam