
TS. BS Nguyễn Huy Luân chia sẻ - Ảnh : DNCC
Trước thế kỷ 19, một số tài liệu y học đã ghi nhận các triệu chứng của viêm màng não, nhưng bản chất bệnh chưa được làm rõ.
Đến năm 1805, bác sĩ Gaspard Vieusseux (1746-1814) đã có mô tả chi tiết về ca bệnh viêm màng não do não mô cầu.
Bệnh do não mô cầu là bệnh nhiễm trùng cấp tính nghiêm trọng do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra.
Vi khuẩn này được biết đến là tác nhân chính gây viêm màng não do vi khuẩn, đồng thời cũng có thể dẫn đến các tình trạng nguy hiểm khác như nhiễm trùng huyết (1).
Do mức độ nguy hiểm của bệnh nên vào năm 2009, ngày Viêm màng não Thế giới (World Meningitis Day) được tổ chức lần đầu tiên bởi Liên đoàn Các Tổ chức Viêm màng não (CoMO), nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy các biện pháp y tế công cộng phòng bệnh viêm màng não (trong đó có viêm màng não do não mô cầu) hiệu quả hơn (6).
Mối nguy đe dọa sức khỏe cần sớm đẩy lùi
Bệnh não mô cầu là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Theo TS. BS Nguyễn Huy Luân, Trưởng Đơn vị Tiêm chủng - Bệnh viện Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh: ‘Bệnh não mô cầu thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, trong đó nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh là nhóm nhũ nhi và trẻ dưới 5 tuổi.
Đặc biệt, ở trẻ dưới 1 tuổi, 5 đến 8 tháng tuổi là giai đoạn có tỉ lệ mắc não mô cầu cao nhất (1).
Nhóm có nguy cơ cao tiếp theo là thanh thiếu niên và thanh niên từ 15 đến 24 tuổi ở trong điều kiện sống và sinh hoạt tập trung, đông đúc (1).
Bên cạnh đó, bệnh có thể lây truyền qua đường hô hấp ở bất cứ đâu trẻ tiếp xúc như nơi đông người, nhà trẻ, trường học, bệnh viện,…(1)
Vì vậy, cha mẹ có con trong các nhóm tuổi này cần hết sức lưu ý để có biện pháp phù hợp để hạn chế nguy cơ mắc bệnh cho con trẻ (*)’.
Chia sẻ về mức độ nguy hiểm của bệnh não mô cầu, TS. BS. Nguyễn Huy Luân cho biết: ‘Bệnh não mô cầu lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp nên khó phòng bệnh. Và một khi có biểu hiện triệu chứng, bệnh có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ (1).
Trẻ sống sót cũng phải chịu di chứng nặng nề như sẹo da, đoạn chi, tổn thương não hoặc điếc vĩnh viễn (1).
Mặt khác, bệnh não mô cầu cũng khó nhận biết sớm, liên quan đến thói quen thăm khám, khi trẻ có biểu hiện sốt, ba mẹ thường sẽ theo dõi trong 2-3 ngày rồi mới đưa con đi khám.
Thời điểm này, nếu trẻ bị nhiễm bệnh thì có thể đã trễ mất thời gian vàng chữa trị, gây nguy hiểm đến tính mạng (*)’.
Hiện nay, theo một số nghiên cứu, lên đến hơn 90% số ca mắc não mô cầu ở Việt Nam là do nhóm huyết thanh B gây ra (2)(3)(4)(5).

Bệnh não mô cầu diễn tiến rất nhanh trong vòng 24 giờ (1) - Ảnh: DNCC
Chủng ngừa bệnh viêm màng não.
Một trong những điều nguy hiểm nhất ở căn bệnh do não mô cầu là diễn tiến bệnh rất nhanh, có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời (1).
Do đó, TS. BS Nguyễn Huy Luân nhấn mạnh: ‘Đừng chờ đến khi có triệu chứng rõ ràng mới phản ứng thì đôi khi đã muộn, nên phụ huynh cần chủng ngừa bệnh não mô cầu nhóm huyết thanh B cho bé sớm nhất có thể.
Một trong những biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao để đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh do não mô cầu nói chung và bệnh não mô cầu nhóm huyết thanh B chính là thông qua việc chủng ngừa (*)’.
Chủ động tiêm ngừa sớm để bảo vệ con khỏi nỗi lo bệnh não mô cầu nhóm huyết thanh B (1). Hãy liên hệ bác sĩ để được tư vấn thông tin tiêm ngừa bệnh não mô cầu nhóm huyết thanh B hoặc tìm hiểu thêm thông tin tại https://tiemngua.com/hieu-ve-benh-tre-em/nao-mo- cau
Tài liệu dành cho công chúng.
Nội dung tài liệu được Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam và Công ty TNHH Dược Phẩm GSK Việt Nam phối hợp biên soạn.
Vui lòng tham khảo tư vấn cán bộ y tế để biết thêm thông tin.
Code: NP-VN-MNU-ADVR-250004; ADD: 10/ 2025
Nguồn tham khảo:
(1) Dự phòng bệnh do não mô cầu ở Việt Nam. Hội Y học Dự Phòng Việt Nam (2024).
(2) Van et al. Infection and Drug Resistance 2021:14 5261-5269.
(3) Phan, T.V., et al., Characterizing Neisseria meningitidis in Southern Vietnam between 2012 and 2021: A predominance of the chloramphenicol-resistant ST-1576 lineage. IJID Regions, 2024. 10: p. 52-59.
(4) Triệu Phi Long, Lê Thu Hà, and Lê Hải Yến và công sự, Giám sát dịch tễ học nhiễm não mô cầu tại mô cầu tại một số đơn vị quân đội khu vực miền Bắc (2008 - 2014). Tạp chí truyền nhiễm Việt Nam, 2015. 2(10).
(5) T. Phan, N.H., D. Vo, H. Pham, T. Ho, H. Nguyen, T.V. Nguyen,, Characterization of Neisseria meningitidis in Vietnam from 1980s-2019. Bacterial infections / International Journal of Infectious Diseases, 2020. 101(S1 (2021)): p. 120-158.
(6) Introducing World Meningitis Day: 5th October | Meningitis Research Foundation.
(*) Nội dung được chia sẻ dựa trên kinh nghiệm lâm sàng của bác sĩ. Các triệu chứng và trải nghiệm với bệnh não mô cầu có thể khác nhau, tùy theo từng cá thể.
Bài cùng chuyên mục
Sức khỏe bé gái bị cha dượng bạo hành tại Hà Tĩnh: Cập nhật mới nhất
Bé gái lớp 5 bị cha dượng bạo hành nhập viện trong tình trạng hoảng loạn, toàn thân bầm tím, ba vết thương ở vùng đầu phải khâu 6-7 mũi và có nhiều sẹo cũ do bị đánh đập nhiều lần.
Sau 10 năm ở phố nhỏ, tôi chuyển về khu đô thị mới và nhận ra 3 điều khiến cuộc sống dễ chịu hơn hẳn
Sau 10 năm sống trong con phố nhỏ chật chội, tôi chuyển về khu đô thị mới ở ngoại thành. Tưởng chỉ là đổi chỗ ở, nhưng hóa ra tôi đổi luôn cả cách sống – từ nhịp sống, chi tiêu đến cảm xúc. Ba điều dưới đây đã khiến mỗi ngày của tôi dễ chịu hơn hẳn.
Cần sớm đẩy lùi mối nguy hiểm từ bệnh não mô cầu
Một số chia sẻ từ TS. BS. Nguyễn Huy Luân về tầm quan trọng của chủng ngừa, đẩy lùi nguy cơ mắc phải căn bệnh não mô cầu nguy hiểm.
Bé gái lớp 5 nghi bị bạo hành cầu cứu hàng xóm, chi tiết gây phẫn nộ
Hiệu trưởng Trường tiểu học Cổ Đạm cho biết bé gái lớp 5 nghi bị bố dượng bạo hành nhập viện trong tình trạng đầu chảy máu phải khâu 6 mũi, chân sưng vù không thể tự đi lại.
Mâm cơm mùa thu thơm ngọt với 4 món ăn đơn giản ai cũng khen ngon
Không cần cầu kỳ, chỉ với vài nguyên liệu quen thuộc, bạn đã có thể chuẩn bị một mâm cơm mùa thu đủ sắc – hương – vị. Từ món tôm nhồi ớt chuông rực rỡ đến nồi sườn hầm hạt dẻ ngọt thơm, mỗi món đều mang chút ấm áp dịu dàng như tiết trời tháng 10.
Mẹ U40 chia sẻ: Lương 12 triệu/tháng, tôi thử chia theo mô hình này – và bất ngờ khi cuối tháng vẫn dư 1 triệu
Từng là một mẹ đơn thân lúc mới 39 tuổi, tôi luôn sống trong cảm giác “tiền vừa về tài khoản đã sắp hết”. 12 triệu mỗi tháng – nghe có vẻ ổn, nhưng nếu không tính toán, chỉ cần vài khoản phát sinh là hụt ngay.