Kẹo rau KERA và lượng Sorbitol đáng sợ: Sự thật cần biết

Quảng cáo lố "1 viên kẹo bằng 1 bó rau" hay sự thật... "không có ý nghĩa gì về chất xơ"

Những lùm xùm xung quanh vụ việc kẹo rau Kera mà Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục và Hoa hậu Thùy Tiên quảng cáo vẫn chưa dừng lại sau khi Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia đưa ra kết quả kiểm nghiệm ban đầu.

Trước đó, Kera Việt Nam bị một Tiktoker "vạch trần" quảng cáo lố, quảng cáo sai sự thật về kẹo rau Kera. Ngay sau đó, Kera Việt Nam đã có phản hồi lại về lượng chất xơ có trong kẹo này.

Nếu giả thiết đúng là "1 viên kẹo là 1 bó rau" thì có thể chỉ cần ăn 1-2 cùng lắm là 3 viên trong 1 ngày là có thể cung cấp lượng chất xơ đủ cho cơ thể, giống như khuyến cáo của Kera Việt Nam "chỉ cần bổ sung 2-3 viên mỗi ngày thôi là đã bổ sung được chất xơ rồi cả nhà ơi". Tuy nhiên, theo phản hồi của Kera Việt Nam, tổng lượng chất xơ trong 1 viên kẹo rau củ Kera là hơn 200mg (0,2g) chất xơ.

Ngoài ra, theo phản hồi của Kera thì 200mg chất xơ có trong 1 viên kẹo rau bao gồm 186mg là chất xơ Inulin (một loại chất xơ hòa tan) và 0,935mg là chất xơ tổng.

Inulin là chất xơ prebiotic được tìm thấy trong các thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Đây cũng được xem là loại chất xơ dễ hòa tan đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa nói riêng và sức khỏe nói chung. Theo khuyến cáo, người bình thường nên bổ sung 10-14g Inulin mỗi ngày.

Mặc dù phản hồi của Kera có đưa thêm thông tin có chứa Inulin, tuy nhiên, với số lượng 186mg/viên thì dù ăn có 2-3 viên mỗi ngày cũng không đủ lượng Inulin như khuyến cáo.

Như vậy, nếu theo khuyến cáo của Kera ăn 2-3 viên kẹo mỗi ngày thì lượng chất xơ nhận được sẽ là 0,4-0,6g sẽ là quá ít. Vậy câu hỏi đặt ra là: Phải bao nhiêu viên mới đủ cung cấp lượng chất xơ cho người dùng? Chúng ta hãy cùng làm phép tính.

Mức chất xơ khuyến cáo bổ sung mỗi ngày tùy theo độ tuổi là từ 25-33g. Tức là, nếu chỉ ăn 2-3 viên kẹo mỗi ngày thì lượng chất xơ bổ sung (0,4-0,6g). Theo TS.DS Nguyễn Trung Tường (Phó Chủ nhiệm Khoa Nghiên cứu thực nghiệm, Viện Y học Cổ truyền Quân đội) lượng chất xơ này chỉ bằng 1,6-1,8% so với mức độ chất xơ cần bổ sung theo khuyến cáo và không có ý nghĩa gì cả.

Như vậy dựa trên bảng thành phần thì phải bổ sung 125-165 viên/ngày chứ không phải 2-3 viên/ngày mới đủ lượng chất xơ cần cho cơ thể.

Nhưng khi bạn nạp vào 125 viên kẹo thì sao? Bạn còn có thể nạp một lượng lớn một chất khác có trong sản phẩm nhưng không được ghi trên nhãn.

Nếu chỉ ăn 2-3 viên kẹo mỗi ngày thì lượng chất xơ bổ sung (0,4-0,6g) chỉ bằng 1,6-1,8% so với mức độ khuyến cáo.

Thành phần Sorbitol không được công bố, hậu quả có thể rất khó lường

Kẹo Kera không chỉ không có đủ hàm lượng chất xơ như quảng cáo mà Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia phát hiện sản phẩm có chứa Sorbitol. Đây là một chất tạo ngọt với hàm lượng 33,4g/100g nhưng không có ghi trên nhãn sản phẩm theo quy định.

Trên bao bì của kẹo Kera ghi rõ, 30 viên kẹo = 96g. Vậy, 1 viên kẹo nặng khoảng 3,2g.

Trong khi đó, theo kết quả kiểm nghiệm của Cục An toàn Thực Phẩm, hàm lượng chất tạo ngọt Sorbitol trong sản phẩm là 33,4g/100g. Như vậy, 1 viên kẹo Kera chứa (33,4:100)x3,2 = 1,0688g.

Vậy đặt ra một giả thiết, có người không ăn được rau - họ tìm cách bổ sung bằng các thực phẩm bổ sung như kẹo rau nhằm bù xơ. Nhất là với những người đang gặp các tình trạng liên quan đến táo bón do thói quen lâu ngày không ăn rau hay uống đủ nước, khả năng này càng dễ xảy ra.

Trên nhãn không công bố thành phần Sorbitol, thực tế cũng chẳng mấy người tiêu dùng biết về Sorbitol và được sử dụng để làm gì.

Hậu quả, người tiêu dùng sử dụng nhiều hơn con số 2-3 viên/ngày do nhãn khuyến cáo, thế là việc họ nạp hơn 5g Sorbitol mỗi ngày là chuyện hoàn toàn có thể xảy ra.

TS.DS Nguyễn Trung Tường chia sẻ, Sorbitol là phụ gia tạo vị ngọt, có tác dụng tạo độ bóng và giữ độ ẩm cho thực phẩm, được phép sử dụng trong thực phẩm. Nhưng đồng thời, nó cũng có tác dụng nhuận tràng.

Bởi lý do đó, Bộ Y tế đã quy định sử dụng Sorbitol trong thực phẩm cần tuân thủ nhiều nguyên tắc.

Trong đó, nguyên tắc đầu tiên là hạn chế đến mức thấp nhất lượng Sorbitol sử dụng. "Nếu theo thực tế kết quả kiểm nghiệm, hàm lượng 33,4g/100g trong kẹo rau Kera là rất cao", chuyên gia nhận định.

Còn TS Nguyễn Hồng Vũ (Viện Nghiên cứu ung thư Quốc gia City of Hope, California, Mỹ) cho biết, theo như kết quả các nghiên cứu trước đó, đối với người lớn, việc tiêu thụ một lượng tương đối nhỏ (5-20g) Sorbitol mỗi ngày, có thể gây ra các triệu chứng đường tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng và đau bụng. Liều cao hơn (20-50g) có thể gây tiêu chảy. Do đặc điểm này mà nó được sử dụng như "thành phần chính" của một số loại thuốc giúp "nhuận tràng".

Vậy giả sử nếu người tiêu dùng ăn số kẹo để có lượng chất xơ đủ với khuyến cáo thì hàm lượng chất tạo ngọt Sorbitol vào cơ thể là bao nhiêu?

Theo Viện Y tế quốc gia (NIH), phụ nữ 19-50 tuổi cần tiêu thụ trung bình 25g chất xơ mỗi ngày, tương đương với 125 viên kẹo. Nếu tiêu thụ 125 viên kẹo thì lượng Sorbitol nạp vào cơ thể sẽ là: 125 x 1,0688 = 133,6g.

1 đứa trẻ 4-8 tuổi cần 25g chất xơ mỗi ngày, tương đương 125 viên kẹo mỗi ngày. Nếu ăn 125 viên kẹo thì lượng chất tạo ngọt Sorbitol chúng nạp vào cơ thể là 125 x 1,0688 = 133,6g.

Đối với bé gái từ 9-18 tuổi, lượng chất xơ tiêu thụ mỗi ngày là 26g, tương đương 130 viên kẹo. Nếu ăn 130 viên kẹo thì lượng chất tạo ngọt Sorbitol chúng nạp vào cơ thể là 130 x 1,0688 = 138,944g.

Đối với bé trai từ 9-13 tuổi, lượng chất xơ tiêu thụ mỗi ngày là 31g, tương đương 155 viên kẹo. Nếu ăn 155 viên kẹo thì lượng chất tạo ngọt Sorbitol chúng nạp vào cơ thể là 155 x 1,0688 = 165,664g.

Đối với bé trai từ 14 - 18 tuổi, lượng chất xơ tiêu thụ mỗi ngày là 33g, tương đương 165 viên kẹo. Nếu ăn 165 viên kẹo thì lượng chất tạo ngọt Sorbitol chúng nạp vào cơ thể là 165 x 1,0688 = 176,352g.

Thực tế, vì lý do "nguy cơ" khi tiêu thụ Sorbitol quá liều mà hầu hết các cơ quan quản lý thực phẩm ở các nước đều có những quy định về dán nhãn sản phẩm:

- FDA của Hoa Kỳ yêu cầu các sản phẩm thực phẩm có chứa Sorbitol phải ghi rõ trên nhãn sản phẩm, phải có dòng cảnh báo "excess consumption may have a laxative effect". (tạm dịch: Tiêu thụ quá nhiều có thể có tác dụng nhuận tràng).

- EU yêu cầu rằng các thực phẩm chứa Sorbitol phải ghi trên nhãn với thông tin về lượng Sorbitol và cảnh báo tương tự như FDA nếu sản phẩm chứa hơn 10g Sorbitol mỗi 100g sản phẩm.

Do vậy, với lượng Sorbitol là 33,4g/100g trong sản phẩm kẹo rau củ Kera, tức khoảng 1g sorbitol trong mỗi viên kẹo (3,2g) thì chỉ cần tiêu thụ khoảng 20 viên kẹo 1 ngày có thể gây khó chịu đối với một số người nhạy cảm với Sorbitol. Trong khi đó, trên nhãn hàng hoặc các thông liên quan đến sản phẩm của nhà sản xuất không hề nhắc đến thành phần này và không có cảnh báo lượng sử dụng tối đa mỗi ngày thì thật là một "sơ suất" không thể bỏ qua!

Hậu quả khi nạp quá nhiều Sorbitol vào cơ thể

Theo TS.DS Nguyễn Trung Tường (Phó Chủ nhiệm Khoa Nghiên cứu thực nghiệm, Viện Y học Cổ truyền Quân đội), nếu tùy tiện sử dụng Sorbitol thì người dùng có thể bị rối loạn cân bằng nước và điện giải, nhiễm toan lactic, dễ ỉa chảy, đau bụng, nôn, buồn nôn, đặc biệt ở những người bệnh có "đại tràng kích thích" hoặc trướng bụng... Nếu ăn loại kẹo này kết hợp uống thuốc tây như natri polystyren sulfonat (loại thuốc được sử dụng để điều trị tăng kali máu) sẽ gây nguy cơ hoại tử trực tràng, có thể tử vong...

"Các bạn cần biết rằng sử dụng Sorbitol để chống táo bón chỉ nên là phương pháp "tạm thời". Nếu sử dụng Sorbitol hoặc bất kỳ loại thuốc nhuận tràng nào quá thường xuyên, cơ thể có thể trở nên phụ thuộc vào chúng để duy trì chức năng ruột bình thường. Điều này có thể dẫn đến táo bón mãn tính hoặc giảm khả năng tự nhiên của ruột để thải chất thải. Ngoài ra, tác dụng phụ của nó có thể gây ra các vấn đề về mất nước cơ thể, mất cân bằng điện giải, tổn thương ruột, giảm nhu động ruột", TS Nguyễn Hồng Vũ cảnh báo.

Tuy nhiên, cũng phải nói rằng, không ai có thể ăn được số lượng kẹo lớn đến vậy mỗi ngày. Điều chúng ta cần ghi nhớ ở đây là phải tỉnh táo trước những quảng cáo láo, quảng cáo sai sự thật từ người nổi tiếng, người không có chuyên môn, lợi dụng danh tiếng trên mạng để bán hàng hay quảng cáo một cách quá lố như vậy.

Ngoài ra, sự thiếu minh bạch trong công bố thành phần (Sorbitol không được dùng tùy tiện nhưng lại giấu nhẹm đi) chính là hành vi người Việt hại người Việt vô cùng đáng sợ, cần được xử phạt vì sức khỏe người tiêu dùng.