"Búp măng non" thích giẫm đạp mọi thứ? Đừng vội la mắng, con đang phát triển giác quan đấy, ba mẹ ơi!

Ttrẻ nhỏ – đặc biệt là trong giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi – thích giẫm, đạp lên mọi thứ là một hành vi phổ biến và hoàn toàn bình thường trong quá trình phát triển. Dưới đây là những lý giải giúp bạn hiểu rõ hơn về hành vi này:

1. Khám phá thế giới bằng… bàn chân

Trẻ nhỏ sử dụng toàn bộ cơ thể để khám phá thế giới, không chỉ tay, mắt, mà còn cả chân. Giẫm lên đồ vật là cách bé:

Cảm nhận kết cấu (mềm, cứng, trơn, ráp…).

Kiểm tra phản ứng của đồ vật (có phát ra âm thanh không, có di chuyển không…).

Tự kiểm soát lực và thăng bằng.

Ví dụ: Bé giẫm lên gối, thảm, đồ chơi nhựa để xem cảm giác dưới chân thế nào – đó là cách học qua cảm giác.

2. Phát triển giác quan và vận động

Giẫm lên mọi thứ giúp:

Tăng nhận thức cảm giác (sensory input).

Phát triển kỹ năng vận động thô (như giữ thăng bằng, điều khiển lực chân).

Tập phản xạ tránh vật, đi trên bề mặt khác nhau – chuẩn bị cho việc di chuyển phức tạp hơn.

3. Cảm giác thích thú và kiểm soát

Khi bé giẫm lên đồ vật và thấy chúng phát ra tiếng kêu, biến dạng, hoặc có ai đó phản ứng (mẹ kêu “ôi trời ơi!” chẳng hạn), bé thấy mình có quyền kiểm soát thế giới xung quanh. Điều này khiến bé muốn lặp lại hành vi đó.

4. Chưa ý thức được hậu quả

Ở độ tuổi này, trẻ chưa hiểu:

Đồ vật có thể hỏng.

Việc giẫm lên đồ ăn hoặc sách là “không đúng”.

Đó là lý do la mắng hay quát tháo lúc này chưa hiệu quả, mà chỉ làm bé sợ hoặc… lén lút hơn.

Cha mẹ nên làm gì?

Không quá lo lắng hay giận dữ: Đây là giai đoạn phát triển cảm giác bình thường.

Hướng dẫn nhẹ nhàng: Ví dụ, “Cái này để ăn, không để giẫm”, hoặc “Mình đi trên sàn thôi con nhé!”.

Chuẩn bị môi trường phù hợp: Tạo không gian an toàn, có đồ vật cho bé được tự do “dẫm lên” như thảm tập, đồ chơi cảm giác.

Quan sát hành vi đi kèm: Nếu bé có thêm các dấu hiệu hung hăng hoặc giẫm phá với mục đích gây tổn thương, nên trao đổi thêm với chuyên gia.

Dưới đây là một số hoạt động thay thế rất hiệu quả để giúp bé thỏa mãn cảm giác được "giẫm" lên mọi thứ, vừa an toàn, vừa giúp phát triển giác quan, vận động.

Mẹo nhỏ: Sau mỗi lần chơi, ba mẹ có thể gợi tên cảm giác cho bé (VD: “con thấy mềm mềm hay cứng cứng dưới chân nè?”) để tăng vốn từ và khả năng diễn đạt cảm xúc.