Sau sinh con, tôi dần mất quyền tài chính và chỉ khi không mua nổi một thỏi son mới bàng hoàng nhận ra điều đó

“Tôi từng tin rằng: đã lấy chồng, sinh con thì tiền ai giữ cũng như nhau. Cho đến khi tôi không dám mua một thỏi son mà không xin phép” - Linh Chi, 31 tuổi, nhân viên thiết kế, sống tại Hà Nội chia sẻ.

Trước khi sinh con: Có lương, có quyền, có tự chủ

Linh Chi kết hôn năm 28 tuổi, khi sự nghiệp đang ổn định. Thu nhập gần 20 triệu/tháng, cô là người chủ động trong mọi chi tiêu cá nhân: ăn uống, du lịch, mua sắm, tiết kiệm. “Tôi từng nghĩ mình là kiểu phụ nữ hiện đại: đi làm, tự tiêu, tự quyết”.

Vợ chồng cô giữ tài khoản riêng, có một tài khoản chung để chi tiền nhà và chi phí lớn. “Tôi không phải lo lắng khi muốn mua một chiếc váy hay đóng học phí cho khóa học nâng cao. Quyết định tài chính là chuyện cá nhân – và tôi giữ nó”.

Sau sinh con: Tiền về một mối – và tôi trở thành người ‘xin tiền’

Mọi thứ thay đổi sau khi cô nghỉ sinh. Lương tạm dừng, thu nhập còn đúng 2 triệu/tháng từ tiền hỗ trợ bảo hiểm xã hội. Chồng cô – một người khá chu đáo – bắt đầu đảm nhiệm toàn bộ chi phí: Từ tiền nhà, tiền sữa, bỉm, đến cả những khoản chi linh tinh hàng ngày.

“Lúc đầu, tôi thấy biết ơn. Anh ấy nói: 'Em chỉ cần tập trung chăm con, tiền bạc cứ để anh lo'. Nghe có vẻ ấm áp. Nhưng tôi không ngờ, chính điều đó làm tôi mất kiểm soát dần”.

Sau 3 tháng, Chi bắt đầu cảm thấy… nhỏ bé. Mỗi lần muốn đặt món gì cho bản thân, cô lại ngần ngại. “Không phải vì anh ấy không cho, mà vì tôi sợ hỏi”.

Tiền trong ví không còn là của cô. Mỗi lần cần mua thêm hộp bỉm, hộp sữa, lại phải nhắn chồng chuyển khoản. Từ một người tự chủ, cô trở thành người chờ được cấp phát.

Cột mốc thức tỉnh: Khi tôi nhận ra mình mất tiếng nói vì không còn giữ tiền

Tháng thứ 5 sau sinh, một người bạn rủ Chi đầu tư thử một khoản nhỏ – 5 triệu – vào quỹ trái phiếu doanh nghiệp. Cô hứng thú, nhưng rồi phải từ chối. Vì… cô không có 5 triệu trong tay. “Tôi phải nói dối bạn là chưa quan tâm, trong khi thực tế là không có tiền riêng để quyết”.

Một buổi tối, khi chồng hỏi: “Sao gần đây em có vẻ khó chịu?”, cô mới bật khóc. Không phải vì con khóc, không phải vì kiệt sức – mà vì cô không còn là người quyết định bất kỳ dòng tiền nào trong gia đình.

“Tôi từng nghĩ quyền tài chính đến từ việc ai kiếm ra nhiều hơn. Nhưng thực ra, nó đến từ việc mình có dám giữ một phần quyết định hay không”.

Từng bước giành lại quyền tài chính: Không cần giành giật, chỉ cần rõ ràng

Ngay sau đó, Chi và chồng có một cuộc trò chuyện dài. Cô đề nghị:

- Dù chưa đi làm lại, vẫn nên được giữ một khoản tiền riêng cố định mỗi tháng (2–3 triệu) để tự chi tiêu, không cần xin phép

- Mọi chi phí nuôi con – tiền nhà – ăn uống giữ nguyên mô hình cũ (chồng chi) nhưng có bảng chi rõ ràng hàng tháng

- Khi đi làm lại, cô sẽ tiếp tục đóng góp 50% cho tài khoản chung, nhưng cũng sẽ giữ phần còn lại cho tiết kiệm cá nhân

Chồng cô đồng ý. “Thật ra anh ấy không ngăn cản gì cả – vấn đề là tôi đã tự rút lui khỏi quyền quyết định tài chính ngay khi sinh con”.

Sau 6 tháng: Tôi có lại tài khoản riêng, và cảm giác kiểm soát chính mình

Từ khi quay lại công việc (làm freelance tại nhà), Chi có thu nhập trở lại – tuy chưa nhiều, nhưng đủ để cô mỗi tháng trích ra 1 triệu tiết kiệm, 1 triệu đầu tư, và 1 triệu để tiêu cá nhân.

“Lần đầu tôi tự mua lại thỏi son yêu thích mà không cần hỏi ai – cảm giác nhẹ tênh, như tìm lại một phần con người cũ của mình”.

Hiện tại, gia đình cô áp dụng mô hình tài chính ba phần:

- Tài khoản chung (chi phí nhà – con – hóa đơn): cả hai cùng đóng góp theo tỉ lệ thu nhập

- Tài khoản riêng: mỗi người giữ để tiết kiệm hoặc chi cho bản thân

- Quỹ dự phòng: đóng góp 500k–1 triệu mỗi tháng để phòng biến cố bất ngờ

Làm mẹ không có nghĩa là mất quyền tài chính

Sau sinh, nhiều phụ nữ bước vào trạng thái “rút lui tự nguyện” khỏi vấn đề tiền bạc – rồi dần trở thành người đứng bên lề tài chính gia đình.

“Tôi từng nghĩ tiền của chồng – cũng là tiền của mình. Nhưng chỉ khi tôi giữ một phần quyền kiểm soát, tôi mới không cảm thấy nhỏ bé trong chính ngôi nhà mình”.

Không cần kiếm thật nhiều, không cần làm đầu tàu kinh tế, nhưng mỗi người mẹ đều cần một vị trí tài chính độc lập. Đó là quyền – và là cách để không đánh mất tiếng nói trong những quyết định lớn nhỏ của đời sống gia đình.